روانشناسی تغییر
روانشناسی تغییر
دوستان خوب من سلام
در این شماره نشریه قصد دارم با شما از یک مشکل خیلی خیلی شایع صحبت کنم که مانع رسیدن ما به موفقیتهای بزرگ میشه. خیلی از دانشآموزها (و صد البته خیلی از آدمها) میگن: “من فهمیدم عملکردم غلطه. میدونم با این روش زندگی و کار و درس خواندن موفق نمیشم. اما هر چی تصمیم میگیرم تغییر کنم، باز هم نمیتونم. خیلی خیلی سخته که بخوای عادتهای قدیمی ات رو تغییر بدی.” واقعیت اینه که برای رسیدن به موفقیت همه ما نیازمند تغییر مثبت هستیم اما اگر شما هم احساس میکنید تغییر کردن براتون سخته، حتما تا پایان این مقاله با من همراه باشید.
- ایجاد احساس اضطرار
اولین شرط تغییر، باور به ضرورت تغییر هست. خیلی از ما موقع صحبت کردن ادعا میکنیم که دوست داریم به موفقیت برسیم و اوضاع درس و کار و زندگیمون بهتر بشه. اما نهایتا در عمق جان و دلمون به وضع فعلی راضی هستیم و حوصله تلاش بیشتر رو نداریم. دوستی میگفت “موفقیتهای یک شبه، 20 سال زمان نیاز داره” اما ما فقط روز آخر رو میبینیم و آرزو میکنیم کاش جای اون بودیم. درحالیکه اگر حتی برای یک لحظه هم حاضر نیستیم سختیهایی که اون برای رسیدن به موفقیتش کشیده رو تحمل کنیم. رتبه 1 کنکور شدن خیلی لذتبخش و جذابه، اما کسی به این لذت میرسه که مدت طولانی از خیلی لذتهای دیگه مثل تنبلی و استراحت و تلویزیون نگاه کردن و . . . صرفنظر کرده باشه.
مثلا اگر با دانشآموز فارغالتحصیلی که هر روز صبح تا ساعت 11 میخوابه صحبت کنید، شاید از این تنبلی اظهار ناراحتی هم بکنه، اما در عمق وجودش نمیتونه از لذت خوابیدن به این راحتیها دست بکشه. باید قبول کنیم تنبلی کردن لذتبخشه اما نتیجه آخرش خیلی جالب نیست!!!
پس تا وقتی با تمام وجود قانع نشدید که لذت نهایی موفقیت خیلی خیلی شیرینتر از 3 ساعت خواب صبح یا چند ساعت اینترنتبازی و . . . هست، به هیچ عنوان امکان تغییر وجود نداره. برای همین هم هر چقدر مادر شما زحمت میکشه تا لااقل نیم ساعت زودتر بیدار بشید و درس خوندن رو شروع کنید، هیچ فایدهای نداره…!!!
اگر قصد دارید از فردا صبح ها زودتر بیدار شوید، شبها یک ساعت بیشتر مطالعه کنید، تلویزیون و اینترنت رو از برنامه روزانه حذف کنید و فرصتش رو به مطالعه اختصاص بدید، یا اگر تصمیم دارید رابطه خودتون رو با خانواده بهتر کنید یا خلاصه اگر هر تصمیم بزرگ دیگهای برای تغییر دارید، اول ضرورتش رو باور کنید و بعد با تمام وجود دنبال بقیه راهکارهای تغییر باشید./ روانشناسی تغییر
- تعیین چشم انداز و اهداف
اگر قراره به سمت موفقیت تغییر مسیر بدید، باید اهداف دقیقی برای خودتون تعیین کنید. تغییرهای بدون برنامه و بر اساس احساسات و هیجانات پایدار نیستند. فرض کنید امروز به یک مهمانی مهم یا عروسی یکی از نزدیکان دعوت شدید. سراغ کمد لباسها میروید و متوجه میشید در دوران آمادگی کنکور چاق شدین و تمام لباسهاتون تنگ شده. (این مثال برای آقایان کاربرد ندارد شما فرض کنید شربت اشتهایتان گم شده است.) در این لحظه چه تصمیمی میگیرین؟ «قطعا باید تا آخر هفته 2 کیلو لاغر بشم» نکته جالب اینکه ممکنه تا روز مهمانی تمام نکات برای لاغر شدن را رعایت کنید اما به محض برگشتن از مهمانی، با شدت بیشتری به غذا خوردن میپردازید. دلیل این ناپایداری در تغییر عادتهای غذایی، نداشتن یک چشمانداز و برنامه بلند مدته.
اگه قراره تغییر پایداری داشته باشید، همین الآن دست بکار بشید و لیست اهدافتون رو به صورت دقیق، واضح و مشخص تعیین کنید. ترجیحا اهدافتون رو به صورت جملات مثبت، مکتوب کنید و جلوی چشمتون قرار بدین. مثلا میتونه هدف و تصمیم شما به شکل زیر باشه:
- خلق موفقیتهای کوچک یا مکملهای انرژی
تغییر مثبت یکی از سختترین کارهایی است که هر انسانی میتونه در طول زندگی خودش انجام بده. برای غلبه بر سختیهای تغییر کردن، شما نیاز به مکملهای انرژیبخش دارید. “کسب موفقیتهای کوچک” همون مکملهایی هستند که میتونن انرژی حرکت شما رو در مسیر جدید تامین کنن. دقیقا یکی از اشتباهات آدمهای ناموفق اینه که میخان از اول یکدفعه کارهای خیلی بزرگ بکنن، برای همین هم بعد چند روز تلاش و نرسیدن، دلسرد میشن و کلا بیخیال تغییر و تلاش و موفقیت میشن. پس برای موفقیت باید هدفهای کوچک تعیین کنید و برای رسیدن به اونها تلاش کنید. رسیدن به این موفقیتهای کوچک کار سختی نیست، اما شیرینی و لذت دستیابی به آن میتونه انرژی چند روز خواب و بیداری و درس خواندن رو تامین کنه./ روانشناسی تغییر
چند مثال از اهداف کوچک: افزایش یک نمره در امتحانات مستمر – افزایش 100 نمره تراز در یک درس / مطالعه و تستزنی یک فصل از کتاب زیست در یک روز
- تحمل حرف دیگران
تغییر کردن فقط برای خود شما سخت نیست. تغییر شما گاهی اوقات برای نزدیکان شما هم سخت میشه. مثلا فرض کنید تصمیم گرفتهاید تا زمانیکه برنامه هفتگی مطالعاتیتون تمام نشده، با دوستانتون به تفریح نرید. فکر کنم بتونید حدس بزنید وقتی وسط هفته و موقع مطالعه، به درخواست دوستتون برای بیرون رفتن جواب منفی بدید، چه اتفاقی میافته و چه حرفهایی رو خواهید شنید؟
«بچه ننه مامانت بهت اجازه نداده!!…» ؛ «باز خرخون شدی….!!» ؛ «حالا چی شده شما با این سابقه درخشان، درسخون شدی!» و . . . . و جملات دیگهای که اگر بگم، احتمالا مقالم سانسور میشه!!
تحمل این حرفها و سرزنشهای دیگران، شرط لازم برای یک تغییر پایدار هست. یادمه دوستی بود که میگفت: «الآن واقعا فهمیدم باید نماز بخوانم و چقدر این ارتباط با خدا میتونه بهم آرامش بده، اما از ترس مسخرهکردنهای فامیل و دوستام جرات نمیکنم راحت نماز بخونم.» خلاصه کلام یادتون باشه بچهها به قطاری که حرکت میکنه سنگ پرتاب میکنن. پس ظرفیتتون رو برای تحمل این حرف ها بالا ببرین و از هدفهاتون دست نکشین.
- ساخت یک فرهنگ جدید
و حرف آخر من، اگر دوست دارید یک تغییر پایدار رو تجربه کنید و از طعم موفقیتش لذت ببرید، باید این تغییرهای موفقیتساز شما تبدیل به یک فرهنگ و عادت همیشگی بشه که حتی بعد از کنکور هم ادامه داشته باشه. مثلا فرهنگ سحرخیزی. فرهنگ مطالعه شبانه (که اگر ایجاد بشه، شاید خیلی از مشکلات جامعه ما کمتر بشه)، فرهنگ استفاده درست از زمان، فرهنگ مهربانی و محبت به دیگران. پس تلاش کنید به وضعیت جدیدتون عادت کنید و اون رو به هیچ قیمتی از دست ندید./ روانشناسی تغییر
شاد و موفق و پیروز باشید.
حسین وفابخش
دیدگاهتان را بنویسید