مدیریت زمان در مطالعه

تابستان را خیلی خوب شروع کرد و با انگیزه و تلاش توانست بخش نسبتا زیادی از درس‌های پایه را مرور کند. اما با شروع سال تحصیلی و در ابتدای مهرماه روند نزولی‌ او هم شروع شد. آزمون اول را خراب کرد. من شاهد تغییر حال و هوایش بودم و خیلی سعی کردم روحیه‌اش را حفظ کنم اما با خراب شدن آزمون بعد، دیگر روحیه دادن به “امید”، کار خیلی سختی شده بود. از او خواستم بیاید تا یکبار تمام برنامه‌های هفته‌اش را با هم تحلیل کرده و مشکلات آن را یکی یکی پیدا کنیم./ مدیریت زمان در مطالعه

دانش‌آموزی که کسب رتبه دو رقمی کنکور را هدف خود قرار داده بود، برنامه‌هایش را اینگونه برایم تعریف کرد:

از ساعت 6:30 صبح به سمت مدرسه حرکت می‌کرد. ساعت 7:30 کلاس درسش شروع می‌شد و تا حدود ساعت 4 بعد از ظهر مدرسه بود. خسته و گرسنه حدود ساعت 5 بعد از ظهر به خانه می‌رسید. با زحمت و سختی ساعت 6، خودش را به پای میز مطالعه می‌کشاند. امید باید ساعت 11 شب برای خواب آماده می‌شد تا صبح بتواند با آمادگی کامل در کلاس درس شرکت نماید. قسمت سخت داستان آنجایی بود که شرکت در کلاس‌های کنکور هم به برنامه‌های سه روز از هفته او اضافه شد. آن روزها اصلا فرصت درس خواندن پیدا نمی‌کرد. وقتی از اوپرسیدم: با اینکه مدرسه خوبی داری، چه نیازی به شرکت در کلاس‌های کنکور داشتی؟ پاسخی به من داد که حیرت من را برانگیخت!

گفت: آخه چند تا از دوستام ثبت نام کردند و گفتند هر کس در این کلاس شرکت کنه، حتما می‌تونه تو کنکور بالای 90% به سوالات جواب بده!

حالا کاملا علت ضعف‌های اخیر امید برایم روشن شده بود. مشکلی که او داشت، مشکل خیلی از دانش‌آموزان و دانشجویانی بود که در این چند سال با آن‌ها مرتبط بودم. مشکل او، “کمبود وقت“ بود.

ما برای موفقیت در آزمون‌های مدرسه یا دانشگاه، نیازمند داشتن وقت کافی برای مطالعه جزوه وکتاب‌هایمان هستیم. باید وقت کافی داشته باشیم تا با بررسی نمونه سوالات مختلف، بتوانیم اشکالات خود را بیابیم. پس در این قسمت، برای موفقیت بیشتر شما، چند راهکار برای مدیریت و استفاده صحیح از زمان را به شما معرفی می‌نمایم.

راهکارهای مدیریت زمان

• تعیین اهداف

بدون شک اولین و مهمترین اقدام برای استفاده صحیح از زمان، داشتن اهداف دقیق، مشخص و قابل اندازه‌گیری است. تا زمانیکه شما مجموعه‌ای از اهداف برای خود ترسیم نکرده باشید، انگیزه کافی برای مدیریت زمان و افزایش کیفیت عملکرد خود نخواهید داشت. باید ابتدا تصمیم بگیرید که می‌خواهید به چه سطحی از موفقیت دست یابید، گام‌های لازم برای رسیدن به آن را ترسیم کرده و سپس برای استفاده از زمان خود برنامه‌ریزی کنید. به شما توصیه می‌کنم برای تعیین صحیح اهداف، به مقدمه کتاب کوله همراه مراجعه کنید.

• رعایت اصل پارتو

یکی از اصول بسیار مهم در مدیریت زمان که مورد تایید اکثر کارشناسان می‌باشد، اصل پارتو است. اصل پارتو می‌گوید: 20% از فعالیت‌های شما، 80% فایده و نتیجه را به دنبال خواهد داشت و 80% دیگر فعالیت‌های شما، فقط و فقط 20% از نتایج شما را تولید خواهد کرد. حال با وجود کمبود وقت و اهمیت استفاده صحیح از زمان، بهترین کار این است که فعالیت‌های روزانه خود را بررسی کرده و میزان اثرگذاری آن‌ها را در موفقیت خود تعیین نمایید. سپس سعی نمایید در هر روز، تمرکز خود را برای انجام کارهایی قرار دهید که بیشترین فایده و خاصیت را برای شما داشته باشند. به این ترتیب می‌توانید میزان نتیجه‌گیری خود را به شکل چشمگیری افزایش دهید.

کاربرد اصل پارتو در مدرسه و کنکور:

اصل پارتو در موفقیت تحصیلی کاربردهای بسیار زیادی دارد. به عنوان مثال همانطور که در ابتدا گفتیم بسیاری از دانش‌آموزان بخش قابل توجهی از زمان خود را در کلاس‌های کنکور مختلف صرف می‌کنند، بدون اینکه به میزان اثرگذاری آن کلاس‌ها در نتیجه نهایی خود توجه نمایند. یک دانش‌آموز کنکوری برای شرکت در یک کلاس کنکور، باید به ضریب آن درس، مهارت فعلی خود در پاسخگویی به سوالات آن درس، میزان هزینه کلاس و میزان وقتی که برای شرکت در کلاس باید صرف نماید توجه کند. سپس تصمیم بگیرد که آیا مطالعه همان درس در منزل توسط خود او فایده بیشتری دارد یا اینکه شرکت در کلاس کنکور کمک بیشتری به او خواهد کرد. شاید راه‌های بهتری برای هزینه زمان شما وجود داشته باشد.

پس قبل از انجام هر اقدامی در مسیر موفقیت تحصیلی، لازم است میزان اثرگذاری آن در موفقیت خود را بررسی کنید. به یاد داشته باشید شما برای موفقیت در کنکور، باید بتوانید در مدت زمان کم، بیشترین حجم اطلاعات ممکن را مطالعه کنید و با رقبای مختلف رقابت کرده و پیروز شوید.

• مطالعه درس پس از تدریس دبیر

در نشریه تابستان به شما توصیه کردیم برای ماندگاری بهتر مطالب در ذهن، خود را مقید کنید که هر روز و پس از تدریس دبیر، حتما به مطالب تدریس شده مراجعه کنید و با مطالعه آن‌ها، شانس ماندگاری مطالب را در ذهن خود افزایش دهید.

واقعیت این است که مطالعه به موقع دروس، علاوه بر افزایش ماندگاری مطالب، به مدیریت زمان شما نیز کمک می‌نماید. هنگامیکه شما پس از هر بار تدریس، مطالب را سریعا مرور می‌کنید، با صرف زمان نسبتا کمی، قادر به پاسخگویی تمرینات خود خواهید بود. در صورتیکه اگر چند روزی بین تدریس و مطالعه فاصله ایجاد شود، میزان فراموشی شما افزایش یافته و مجبور خواهید بود زمان بیشتری را برای یادآوری مطالب تدریس شده صرف نمایید. پس حتما این توصیه را جدی بگیرید.

• مطالعه منظم دروس

یکی دیگر از اشتباهات دانش‌آموزان که منجر به اتلاف زمان زیادی از آن‌ها می‌گردد، مطالعه نامنظم دروس می‌باشد. هنگامی که شما شروع به مطالعه یک فصل از کتاب خود می‌نمایید، بهترین حالت ممکن این است که مطالعه را تا زمان کسب تسلط کافی بر روی آن مطلب ادامه دهید. دانش‌آموزانی که در حین مطالعه یک فصل، آن را به دلایل مختلفی از جمله بی‌برنامگی، رها می‌کنند، در بازگشت مجدد به آن فصل مجبور خواهند بود زمان نسبتا زیادی را برای مرور و یادآوری مجدد همان مطالب قبلی صرف نمایند. در این صورت است که زمان زیادی از شما تلف می‌گردد. همیشه به یاد داشته باشید:

تلاش‌های منظم، پاداش‌های مضاعف خواهد داشت.

پس حتما سعی کنید قبل از مطالعه با برنامه‌ریز خود هماهنگی کامل داشته باشید تا مهمترین درس را در بهترین زمان مطالعه نمایید.

راهکارهای اشاره شده، بخش کوچکی از مجموعه راهکارهای مدیریت زمان بود که با رعایت آن‌ها می‌توانید به راحتی زمان مفید مطالعه خود را چندین برابر افزایش دهید. اکیدا به شما توصیه می‌کنم برای فراگیری تمامی نکات مدیریت زمان و افزایش بهره‌وری خود، کتاب “مدیریت زمان، ویژه دانش‌آموزان و دانشجویان” به قلم مهندس وفابخش که توسط انشارات موسسه سروش اندیشه به چاپ رسیده است، را مطالعه نمایید.

به امید موفقیت همه شما خوبان در تمامی مقاطع زندگی