یا مقلّبَ القلوب و الابصار، یا مدبّر الّیل و النّهار

یا محول الحول و الأحوال، حَوِّل حالَنا إلی أحسَنِ الحال

هر ساله در لحظه تحویل سال جدید، این دعای زیبا را خوانده و از خداوند متعال تبدیل حال خود به بهترین حالات را تقاضا می‌کنیم. اگر واقعا در ابتدای سال نو، تصمیم دارید با توفیق الهی، تغییری در خود ایجاد نمایید، پس باید شرط حصول این توفیقات الهی را نیز مهیا سازید.

عزم درونی، عامل تغییر بیرونی

خداوند متعال در سوره رعد می‌فرماید: “إِنَّ اللَّـهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ؛ خداوند سرنوشت هیچ قوم و ملتی را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند.”[1]

این آیه یک قانون کلی و عمومی را در زندگی انسان‌ها بیان می‌دارد: مقدرات انسان‌ها قبل از هر چیز و هر کس در دست خود آن‌ها است و هر گونه تغییر و دگرگونی در خوشبختی و بدبختی اقوام در درجه اول به خود آن‌ها برمی‌گردد. در واقع شانس و طالع و اقبال و تصادف و تاثیر اوضاع فلکی و مانند این‌ها هیچ پایه و اساسی ندارد و طبق این اصل قرآنی، هرگونه تغییرات برونی، متکی بر تغییرات درونی انسان‌ها، اقوام و ملت‌هاست. حتی لطف خداوند یا مجازات او نیز منوط به حالات و تغییرات درونی انسان‌هاست و خود انسان‌ها هستند که خود را مستحق لطف و یا مستوجب عذاب الهی قرار می‌دهند.

این اصل قرآنی می‌گوید: برای پایان دادن به ناکامی‌ها، باید دست به انقلابی از درون بزنیم. یک انقلاب فکری و فرهنگی، یک انقلاب ایمانی و اخلاقی. و به هنگام گرفتاری در چنگال بدبختی‌ها، باید فورا به دنبال نقاط ضعف خویشتن بگردیم و آن‌ها را از دامان روح و جان خود بشوییم؛ نه اینکه نقاط ضعف خود را (که عوامل واقعی شکست هستند) با پوشش‌های مختلف مخفی کرده و به دنبال عوامل شکست در بیرون خویشتن بگردیم.[2]/ راز موفقیت در قرآن

جک کنفیلد در کتاب “مبانی موفقیت”، اولین اصل موفقیت را قبول 100% مسئولیت زندگی توسط خودمان می‌داند. یعنی اولین قدم برای رسیدن به موفقیت، این است که بدانیم باعث موفقیت‌ها و شکست‌هایمان کسی نیست جز خود ما. او فرمول زیر را برای زندگی در نظر می‌گیرد:

رویداد+ واکنش = نتیجه

در واقع هر نتیجه‌ای که در زندگی به دست می‌آید (موفقیت یا شکست) حاصل این است که ما چگونه در برابر رویدادها و حوادث زندگی خود واکنش نشان داده‌ایم. حال اگر علاقه‌ای به نتایج فعلی خود نداریم، باید یکی از دو راه زیر را انتخاب کنیم:

• می‌توانیم رویدادها را مقصر بدانیم. وضعیت آب و هوا، بی پولی، جنسیت، کنکور، سختی آزمون و . . . این‌ها همه عواملی است که ما آن‌ها را مقصر شکست‌های خود قلمداد کرده و وجدان خود را راحت می‌کنیم. حال آنکه در همین شرایط و با همین مشکلات، افرادی بسیار موفق در جامعه وجود دارند. پس آن‌ها چگونه به موفقیت دست یافته‌اند؟
• با تغییر واکنش خود نسبت به رویدادها، نتایج دلخواه خود را بدست آوریم. افراد موفق با انتخاب این روش، به جای مقصر دانستن شرایط، عیب را در خود جستجو کرده و سعی در اصلاح خویشتن می‌نمایند.

در واقع باید بدانیم: رفتارها و واکنش‌های قبلی، همان نتایج قبل را تولید خواهند کرد. پس برای داشتن نتایج بهتر و دلخواه خود، باید رفتارها و واکنش‌های خود را تغییر دهیم.[3]

پس بیاییم در ابتدای سال جدید و در روزها و ماه‌های پایانی قبل از کنکور، تصمیم بگیریم شرایط و افراد را مقصر ندانسته و با تغییر خویشتن خویش، راه را برای کسب موفقیت‌های بیشتر و بزرگتر هموار سازیم. به یاد داشته باشید هیچ وقت برای شروع کردن دیر نیست. فرصت باقیمانده را قدر بشناسید و از آن برای رسیدن به اهداف خود بهره ببرید.

موفق باشید

حسین وفابخش

[1] سوره رعد، آیه 11؛ ترجمه آیت الله مکارم شیرازی

[2] مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ذیل آیه 11 سوره رعد

[3] جک کنفیلد، مبانی موفقیت، (ترجمه گیتی شهیدی)، انتشارات نسل نواندیش

راز موفقیت در قرآن