نظریه هوش‌های گاردنر

تاریخچه بررسی هوش و توانمندی‌های انسان به دوران افلاطون در 250 سال قبل از میلاد مسیح (ع) برمی‌گردد.

در 250 سال قبل، کاوش جدی در خصوص زمینه‌های هوش و آزمون‌های هوش آغاز گردید. یکی از این روانشناسان مطرح در این حوزه، ‌هاوارد گاردنر[1] است که در ابتدا برای انسان 7 نوع هوش را معرفی کرده و سه سال بعد با تکمیل نظریه خود، هوش‌های هشت‌گانه انسان را معرفی نمود. شما با شناسایی هوش‌ غالب خود و برنامه‌ریزی بر اساس آن می‌توانید شغل و مسیر حرکت آینده خود را به بهترین شکل انتخاب نمایید.[2]

            اتلاف سرمایه جوانی

هنوز هم روزی را که پیمان به دفتر مشاوره من مراجعه کرد را از یاد نبرده‌ام. او برای سال دوم بود که شانس خود را برای قبولی در کنکور آزمایش می‌کرد اما به هیچ عنوان علاقه کافی و قدرت یادگیری مناسب در رشته تحصیلی خود را نداشت. پس از چند جلسه مشاوره و بررسی چرایی مشکلات یادگیری او، متوجه استعداد زیاد و علاقه وصف‌ناپذیرش به رشته فوتبال شدم. او در سن 16 سالگی پیشنهاد عضویت در تیم جوانان یکی از تیم‌های لیگ برتری را نیز در کارنامه خود داشت. وقتی از او پرسیدم که چرا فوتبال را ادامه نداده است، به من گفت والدینش دوست داشتند که او دکتر بشود!

عدم توجه به هوش غالب و علاقه ذاتی او به ورزش، منجر شده بود او در سن 20 سالگی احساس کند شانس زیادی برای موفقیت در زندگی خود ندارد.

متاسفانه بسیاری از ما رشته تحصیلی و حتی شغل خود را براساس حرف مردم، سلیقه جامعه و یا نظر اقوام انتخاب کرده‌ایم. در واقع یکی از دلایل جدی عدم دستیابی به موفقیت‌های چشمگیر توسط افراد متوسط جامعه، همین عدم توجه به توانمندی‌ها و علایق فردی است.

طبق نظریه هوش‌های گاردنر، ممکن است شما در یک زمینه، از هوش سرشاری برخوردار بوده و در زمینه‌ای دیگر، هوش شما در حد متوسط باشد. پس نمی‌توان الزاما به دلیل عدم توفیق یک نفر در یک رشته خاص، برچسب ضعیف و ناتوان به او چسبانده و فرصت رشد را ازاو بگیریم.

اگر بیشتر به تحقیقات روانشناسی توجه کنید، متوجه خواهید شد حتی برخی افراد با توانمندی در یک هوش یکسان، دارای سبک‌های مختلف یادیگری هستند. یعنی ممکن است 2 نفر که هوش منطقی و ریاضی یکسانی دارند، به دلیل دارا بودن 2 سبک متفاوت در یادگیری، نتایج متفاوتی در دانشگاه داشته باشند.

دیوید کلب[3]، چهار نوع سبک یادگیری مختلف را برای افراد معرفی کرد. او ادعا کرد برخی با تفکر، برخی با تصور، برخی با دیدن و برخی با انجام دادن قادر به یادگیری خواهند بود. در واقع همین سبک‌های یادگیری متفاوت است که باعث می‌شود برخی از شاگردان یک کلاس، از روش تدریس معلم راضی باشند و برخی دیگر ناراضی.

پس برای اینکه ساعت‌ها و سال‌های ارزشمند خود را تلف نکنید، باید بتوانید هوش‌ غالب و سبک‌ یادگیری مخصوص خود را شناسایی کرده و بر اساس آن‌ها، رشته تحصیلی و شغل آینده خود را انتخاب نمایید.

در جدول زیر، می‌توانید با هوش‌های هشت‌گانه گاردنر به صورت خلاصه آشنا شوید.

جدول 1: خلاصه نظریه هوش‌های هشت‌گانه گاردنر

[1] Howard Earl Gardner

[2] هوش و خلاقیت؛ تاریخچه، نظریه‌ها و رویکردها؛ نوشته دکتر غلامعلی افروز و دکتر کامبیز کامکاری

[3] David A. Kolb