تربیت عاطفی نوجوان | روانشناس نوجوان

تربیت عاطفی یعنی چی؟!

تربیت عاطفی یعنی اینکه ما به عنوان والدین به فرزند خودمان درک، ابراز و مدیریت هیجاناتش را آموزش بدهیم. برای آنها احساسات مختلف را تعریف کنیم تا در گام اول بتوانند از احساس غم، شادی، ترس و… آگاهی داشته و آنها را در موقعیت درست، به خوبی تجربه کنند. سپس بتوانند هیجانات خود را ابراز کنند و در شرایط لازم آنها را مدیریت کنند. برآیند کسب این مهارت ها به طور مستقیم روی سلامت روان فرزندمان تاثیر خواهد داشت. بنابراین هدف از تربیت عاطفی پرورش و هدایت احساسات و هیجانات نوجوان است.

تربیت عاطفی نوجوانان برای رشد و بهزیستی کلی آنها حیاتی است. در این مرحله، نوجوانان به دلیل عوامل مختلف از جمله تأثیرات زیستی، اجتماعی و محیطی، تغییرات عاطفی قابل توجهی را تجربه می کنند. درک این پویایی ها می تواند به والدین کمک کند تا حمایت لازم را برای رشد عاطفی سالم ارائه دهند.

اهمیت تربیت عاطفی

چرا تربیت عاطفی مهم است؟

شاید از خودتان بپرسید که چرا ما در این مقاله به این بحث پرداختیم و تربیت عاطفی را مطرح کردیم؟ در دنیای بزرگسالی شناسایی هیجانات و توانمندی مدیریت و تنطیم هیجان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این مهارت به طور مستقیم بر روی سلامت روان و موفقیت های شغلی و ارتباطات او تاثیر می گذارد. امروزه به دلیل اهمیت فراوان این مسئله، بسیاری از کشورها تربیت عاطفی را در برنامه آموزش و پرورش خود گنجانده اند. در ادامه خیلی کوتاه به ذکر چند حوزه اثرگذار تربیت عاطفی اشاره خواهیم کرد.

رشد شخصی: افراد با درک احساسات خود می توانند بینشی در مورد رفتارها و انگیزه های خود به دست آورند که منجر به رشد شخصی و بهبود خود می شود.

مهارت‌های اجتماعی: آموزش عاطفی مهارت‌های اجتماعی را افزایش می‌دهد و تعامل مثبت با همسالان و ایجاد روابط حمایتی را برای افراد آسان‌تر می‌کند. تربیت عاطفی سبب داشتن روابط سالم و باکیفیت در بزرگسالی خواهد شد.

سلامت روان: با تجهیز افراد به ابزارهایی برای مدیریت اضطراب، افسردگی و سایر چالش های عاطفی، نقش مهمی در سلامت روان ایفا می کند.

موفقیت تحصیلی: مطالعات نشان داده اند که آموزش هیجانی می تواند منجر به عملکرد تحصیلی بهتر شود زیرا دانش آموزان یاد می گیرند که احساسات خود را به طور موثر در محیط یادگیری مدیریت کنند.

جنبه های کلیدی رشد عاطفی نوجوانان

در این قسمت به چند نکته کلیدی که در دوران نوجوانی پررنگ تر از سایر دوران زندگی است اشاره خواهیم کرد تا شاید بتواند به شما در فرآیند تربیت عاطفی فرزندتان کمک کند.

احساسات تشدید شده: در این دوره سنی، نوجوانان اغلب واکنش های هیجانی شدید، مثبت و منفی را تجربه می کنند. این افزایش در شدت هیجان می تواند منجر به چالش هایی در تنظیم هیجاناتشان شود و آنها را مستعد اضطراب و افسردگی کند.

خودکارآمدی در تنظیم هیجان: باورهای نوجوان در مورد توانایی‌اش در مدیریت هیجانات به طور قابل توجهی بر سلامت عاطفی او تأثیر می گذارد. کسانی که احساس می کنند قادر به تنظیم احساسات خود هستند، سازگاری بهتر و مشکلات رفتاری کمتری را نشان می دهند. سبک‌های فرزندپروری که گرما و حمایت را ترویج می‌کنند، می‌توانند خودکارآمدی نوجوانان را در مقابله با احساسات منفی مانند خشم و غم افزایش دهند. بنابراین ما به عنوان والدین باید تلاش کنیم به فرزند خود القا کنیم که می تواند هیجانات خودش را به خوبی مدیریت و تنظیم کند. درواقع به عنوان والدین باید به پرورش عزت نفس فرزندمان توجه داشته باشیم.

روابط اجتماعی: روابط با همسالان در دوران نوجوانی اهمیت فزاینده ای پیدا می کند. نیاز به پذیرش و تعلق می‌تواند منجر به بالا و پایین‌های عاطفی شود، زیرا نوجوانان در پویایی‌های اجتماعی حرکت می‌کنند. حمایت مثبت خانواده به عنوان محافظی در برابر عوامل استرس زای اجتماعی عمل می کند و به نوجوانان کمک می کند تا تاب آوری را توسعه دهند.

استقلال و خودمختاری: از آنجایی که نوجوانان به دنبال استقلال بیشتر هستند، به فرصت هایی برای انتخاب و ابراز استقلال خود نیاز دارند. این فرآیند برای ایجاد اعتماد به نفس و عزت نفس ضروری است، اما اگر به درستی مدیریت نشود، می تواند منجر به درگیری با والدین شود.

راهبردهای حمایت از رشد عاطفی

در این بخش چند راهکار که می تواند شما را در پروسه ی تربیت عاطفی کمک کند ذکر کردیم که خواندنشان خالی از لطف نیست.

ارتباط باز: فرزندتان را برای گفتگوهای صادقانه در مورد احساسات‌ش تشویق کنید. گوش دادن بدون قضاوت به نوجوانان کمک می کند تا احساس ارزشمندی و درک کنند و در نتیجه محیطی امن برای بیان عاطفی ایجاد شود. فراموش نکنید که هر راهکاری که بتواند مسیر ارتباط و گفتگوی سالم بین شما و فرزندتان را باز کند می تواند کمک کننده باشد.

الگوی رفتار عاطفی سالم: والدین باید راهبردهای تنظیم هیجان موثری مانند ابراز احساسات مناسب و مدیریت سازنده استرس را نشان دهند. باید فرزندتان این الگوها را در عمل از شما ببیند تا بتواند از شما شیوه انجام آن را بیاموزد. بنابراین آموزش این مهارت ها به نوجوانان در عمل به عهده ما می باشد.

روابط مثبت را ترویج دهید: با تسهیل تعامل با همسالان، از نوجوان خود در ایجاد دوستی های سالم حمایت کنید. درک نشانه های اجتماعی و هدایت روابط، مهارت های حیاتی در این مرحله رشد هستند. تلاش کنید از روابط سالم فرزندتان حمایت کنید و مانع ارتباط های او نشوید چرا که این ارتباطات می توانند فواید بسیاری برای فرزند شما داشته باشند.

کاوش خود را تشویق کنید: به نوجوانان اجازه دهید که علایق و هویت خود را کشف کنند. درگیر شدن در فعالیت های متنوع می تواند به آنها کمک کند تا نقاط قوت خود را کشف کنند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهند.

با انعطاف‌پذیری مرزها را تعیین کنید: مرزهای واضح و در عین حال انعطاف‌پذیری را ایجاد کنید که امکان استقلال را فراهم می‌کند و در عین حال ایمنی را تضمین می‌کند. این تعادل به نوجوانان کمک می کند در حین کشف استقلال خود احساس امنیت کنند.

تربیت عاطفی نوجوانان مجموعه ای از مسائل عاطفی پیچیده تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله سبک های فرزندپروری، روابط با همسالان و تجربیات فردی است. با تقویت ارتباطات باز، الگوبرداری از رفتارهای سالم و حمایت از خودمختاری، والدین می توانند رشد عاطفی نوجوانان را به طور قابل توجهی افزایش دهند و آنها را به مهارت های مورد نیاز برای گذار موفقیت آمیز به بزرگسالی مجهز کنند.

⭐ در انتها بیان این نکته ضروری است که اگر ما به عنوان والدین هنوز یاد نگرفتیم که چگونه با احساسات و هیجانات مختلف خودمان برخورد کنیم بهتر است در این مسیر برای نوجوانمان از یک روانشناس نوجوان کمک بگیریم تا در زمان درست مهارت ها و شیوه های درست زندگی را آموزش ببیند تا بتواند به فرد سالم و موفقی که از زندگی لذت میبرد تبدیل شود./ تربیت عاطفی نوجوان